Je stapt voor het eerst een winkel binnen in Phnom Penh, rekent af met een briefje van 50 Amerikaanse dollar, en krijgt je wisselgeld terug in kleurrijke Cambodjaanse Riel-biljetten. Verwarrend? Absoluut. Maar in Cambodja is dit volkomen normaal – en eigenlijk best handig als je het eenmaal doorhebt.
Cambodja heeft een uniek dubbel valutasysteem waarbij Amerikaanse dollars en Cambodjaanse riel volledig door elkaar worden gebruikt.
Om te begrijpen hoe dit in hemelsnaam is ontstaan, neem ik je heel even terug naar een donkere periode. In de jaren ’70 en ’80 werd het land geteisterd door oorlog en het regime van de Rode Khmer. Tijdens die oorlog werd zelfs geld letterlijk afgeschaft: de Khmer Rouge verklaarde de nationale munt waardeloos en dwong het land terug naar een ruileconomie.
Toen Cambodja begin jaren ’90 weer openging voor de buitenwereld, bracht de VN-vredesmissie UNTAC duizenden internationale medewerkers mee. En die hadden natuurlijk Amerikaanse dollars op zak, heel veel dollars. In een land zonder functionerend banksysteem en zonder enig vertrouwen in de eigen munt, werd de Amerikaanse dollar al snel de go-to valuta. En dat is eigenlijk nooit meer veranderd.
Een handig overzicht:
Dollars gebruik je het beste voor:
- Hotelovernachtingen
- Restaurantrekeningen boven de $25
- Tours en excursies
- Taxi’s naar de luchthaven
- Souvenirs in toeristische gebieden
Riel gebruik je voor:
- Die verse kokosnoot voor 2.000 riel (ongeveer 50 dollarcent)
- Een tuktuk-ritje door de stad (4.000-8.000 riel)
- Straateten en lokale markten
- Flesjes water bij de minimart
De wisselkoers: 1 dollar = 4.000
Het mysterie van de verdwenen kleine dollars
Tot een paar jaar geleden importeerde Cambodja jaarlijks containers vol met $1-, $5- en $10-biljetten uit Amerika. Maar die import is gestopt, officieel om logistieke redenen, maar eigenlijk om het gebruik van de riel weer te stimuleren. En ja, die schepen met containers waren ook best duur.
Het gevolg? Een schrijnend tekort aan kleine dollarbiljetten.
Pin je geld en krijg je alleen briefjes van $50 of $100? Dan merk je al snel dat winkels, restaurants en chauffeurs amper dollars hebben om terug te geven. In plaats daarvan prop je je portemonnee weer vol met kleurrijke rielbiljetten.
Praktische tip: geld regelen in Cambodja
Pinnen of cash meebrengen? Beide werken prima. Bij de meeste geldautomaten kun je gewoon dollars opnemen, en sommige geven je ook de keuze voor riel. Let wel op dat je PIN-kaart internationale transacties toestaat en dat het icoontje op je kaart (Visa/MasterCard/Maestro) ook op de automaat te zien is. Sommige geldautomaten bieden alleen geldopnameservices voor hun eigen klanten, dus het kan voorkomen dat je kaart niet geaccepteerd wordt terwijl alles toch moet kloppen. Helaas, jij mag gewoon niet pinnen bij PPCBank of BIDC Bank.
Let op: je betaalt een fee om te pinnen, gemiddeld $5 per opname (bij BRED Bank automaten slechts $4).
Hoe kom je aan kleine dollars?
- Wissel grote biljetten bij banken zoals de ABA Bank of Canadia Bank
- Wisselkantoren in toeristische wijken hebben vaak kleine coupures
- Grote hotels kunnen soms helpen (als je er verblijft)
- Betaal grote aankopen met kaart om je cash te sparen
Gouden regels:
- Controleer je dollarbiljetten goed – een klein scheurtje is vaak genoeg om geweigerd te worden
- Accepteer gewoon dat je wisselgeld een mix wordt van dollars en riel
- Houd altijd wat kleine riel achter de hand voor straatverkopers en tuktuks
Let op! Er is veel vals geld in omloop
Als je geld wisselt bij particulieren in plaats van bij een bank, of gewoon bij een restaurant met een groot dollarbiljet wilt betalen, komt het nogal vaak voor dat er vals geld in beeld komt. Het komt regelmatig voor dat jouw briefje van $100 naar een cashiere gaat, die deze omwisselt voor een vals briefje van $100 dat jij weer terugkrijgt, met een forse reprimande dat jij met vals geld wilde betalen!
Of je betaalt ergens iets met een biljet van 100 dollar en je krijgt een biljet van 50 dollar en Cambodjaans kleingeld terug. Dat briefje van 50 kan dan vals zijn. (Dit is een probleem bij sommige busmaatschappijen, waarbij jij er pas ergens heel ergens anders achter komt).
Dus heb je grote biljetten in bezit? Haal kleinere versies bij de bank zelf of wissel alles om voor Riel.
Betalen met de pin
Cambodja blijft grotendeels een cash-economie, maar in Phnom Penh en Siem Reap kun je steeds vaker pinnen. Grote hotels, restaurants en winkelcentra accepteren creditcards. Wie in Cambodja woont, heeft snel een bankrekening bij ABA Bank en deze introduceerde het mobiele bankieren door een QR code te scannen met de app van de bank. Er zijn soms zelfs plekken die al geen cash accepteren en je enkel op de QR-code wijzen.
Maar zodra je de toeristische gebieden verlaat, je gaat naar een dorpje langs de Mekong of naar een lokale markt, is cash nog altijd koning. En dat betekent nog steeds twee valuta’s tegelijk.
Het werkt beter dan je denkt
Het klinkt chaotisch, maar dit systeem draait verrassend soepel. Cambodjanen zijn het gewend, en als bezoeker van het land wen je er sneller aan dan je verwacht.
Of je nu een kom pho afrekent met een mix van dollars en riel, een tempel bezoekt met dollarbiljetten, of je tuktuk-chauffeur betaalt met een handvol kleurrijke rielbiljetten, het hoort er allemaal bij.
Zorg dat je dus altijd wat van beide valuta’s op zak hebt, wees flexibel met wisselgeld, en geniet van een van de meest unieke geldsystemen ter wereld.
– Ramon